Avusturya’da yaşayan Türkler’e yönelik hazırlanmış olan Gökkuşağı programının bir bölümünden kesilen video “Zekalıyım Ama Amele Olmak İstiyorum” başlığıyla internette en çok tıklananlar arasında ve kariyer planlama açısından bakılınca ürkütücü olduğunu söylemek yanlış olmaz herhalde.

Avusturya’daki 15-18 yaş arasındaki Türk gençlerine “Gelecekte ne olmak istiyorsun” sorusunu yönelten spiker duyduğu cevaplar karşısında şaşırmakta hiç de haksız değil. Gençlerin bazılarının hayali “amelelik”ken bazılarınınsa “oto tamirciliği”. Sebebi sorulunca “Kolay” veya “Arabaları seviyorum” gibi cevaplar veren bu gençlerin geleceğe dair bakış açılarını irdelemek gerektiğini düşünüyorum.

Son 1,5 aydır Berlin’de gözlemlediğim kadarıyla şunu açıkça söyleyebilirim ki, Türkiye dışında yaşayan Türkler’in çok az bir kısmı saygın meslekler edinebiliyor. Birçoğuysa üniversite eğitimi almayı akıllarının ucundan bile geçirmeden fırıncılık, dönercilik, taksicilik gibi daha gündelik ve özel eğitim gerektirmeyen meslek dallarına yöneliyor.

Meslek seçimi ve kariyer planlama konuları açısından hem sosyolojik hem de işletmesel derin bir araştırma gerektiren bu konuya ben iki farklı şekilde yaklaşıyorum.

Birincisi, özellikle ergenlik çağındaki gençler zoru sevmez. Ders çalışmak zor olduğu için kaçarlar, gelecekte de en kolay iş hangisiyse onu yapmak isterler. Bu videoda görüşülen arkadaşlar hedeflerinin “çok para kazanmak” olmadığını açıkça dile getiriyorlar, onların tek isteği “kolay iş yapmak”, günün hızlı bir şekilde bitmesi ve akşam olunca eve gitmek. Burada çok ciddi bir vizyonsuzluk var. Üstüne üstlük, 50 yıl önce işçi olarak Türkiye’den Avrupa’ya gelmiş dedelerinin ardından ikinci nesil olan anne ve babaları şu anda bu tür kolay meslekleri icra ediyorlar, çoğunun babası işçi, anneleriyse ev hanımı. Kendileri de daha çok böyle Türk azınlık arasında yetiştikleri için rol modelleri yani kendilerine örnek olarak gördükleri kişiler de gündelik işler icra etmekte olan kişiler. Hal böyle olunca hedefleri çok okuyup doktor olmak veya çok çalışıp avukat olmak olmuyor.

 

Diğer yandan, bizler Türkiye’de yeteneklerimiz ve isteklerimiz önemsenmeden hep “aman kızım doktor ol, aman oğlum mühendis ol, çok para kazanırsın” diye yetiştirilirken onlar Avrupa düzeninde sevdikleri işi yapmanın daha önemli olduğu bilincini edinmişler. Bu yüzden araba seven çocuk arabayla ilgili bir iş yapmak istediği için araba tamirciliğini hedefliyor. Ancak yine bir önceki noktaya dönüyoruz: Vizyonsuzluk! Zira arabaları seviyor ve arabalarla haşır neşir olabileceği bir iş istiyorsa otomobil mühendisliği okuyabilir veya bir gün oto galerisi sahibi olmayı hedefleyebilirdi.

Velhasılı, kariyer planlama konusunda bilinçsizlik düzeyini gördükçe kariyer koçluğu için gereken o sertifikayı alıp şehir şehir, ülke ülke dolaşarak insanlara yol gösterme isteğim artıyor.

Ben seçeneklerini bi’ anlatayım, sen istiyorsan yine amele ol arkadaşım!

Buyrunuz video: