Korona sonrası iş dünyasını anlayabilmek için son haftalarda yabancı sitelerde iş arayanların durumlarını daha sıkı takip ediyorum. Ve gördüm ki dünya genelinde iş arayanlara göre bir avantajımız var: Onlar nadiren bu tür belirsizlikleri yaşadıkları için elleri ayaklarına dolaşmış durumda. Biz ise Türkiye’nin üniversiteli işsiz sayısının Korona öncesinde de 1,5 milyon olduğu kaygan ekonomisinde her sene, hatta her çeyrekte yaşadığımız krizlerin bir diğerini yaşamakta olduğumuzdan onlar kadar şaşkın değiliz.

Ekonomik kriziydi, terör saldırılarıydı, doların yükselişiydi, pandemi kriziydi derken zaten bir bitmeyen krizler silsilesi içindeyiz. Kaos teorisine göre, belirsizlik bugünün normali olmak zorunda. Aynı zamanda kariyer açısından kaos teorisine göre, kariyerlerimizin geleceği her zaman tahmin edilebilir olmak zorunda değil. İki memurun torunu ve iki memurun çocuğu olarak yetişmiş birisiyim ve şu cümleyi kurmak, son yıllarda içine cumburlop atladığım tüm belirsizliklere rağmen canımı hafif de olsa hala acıtabiliyor. Bu nedenle bu belirsizliğin sizin de canınızı muhtemelen oldukça acıttığını tahmin edebiliyorum. Bununla birlikte, günün gerçeğini kabullenmeden bir arpa yolu boy alamayacağımıza da inanıyorum. Tekrar edeyim: “Kariyerimin geleceği tahmin edilebilir olmak zorunda değil.”

Bu nedenle iş arama yöntemlerini de her zamankinden biraz daha esneterek uygulamak gerekiyor. Bu esneklik çok çeşitli şekillerde olabilir. Örneğin, daha önceki tecrübeleriniz hep otomotiv sektöründe olduğu için şimdi de o sektörde iş aramanızın doğru olduğunu düşünüyor olabilirsiniz. Şimdi pencereyi biraz daha esneterek bakalım: Otomotiv sektörü bu global pandemi durumundan nasıl etkilenecek? Pandemi 6 ay sürerse nasıl etkilenecek? 2 sene sürerse nasıl etkilenecek? Pazarlama uzmanını nasıl etkileyecek, üretim şefini nasıl etkileyecek?

Eğer verdiğiniz cevaplar sizin açınızdan olumsuz bir tablo çiziyorsa o halde bir sonraki adımda, hangi sektörlerin avantajlı konuma geçeceğine bakalım: Örneğin, lojistik, kargo, e-ticaret, sağlık yükselişte olacak. Iyzico’nun geçen hafta yayınlanan raporuna göre “Evde kal çağrısının başladığı hafta kitap satışları %32 ve kutu oyunu satışları %46 artarken seyahat harcamaları %39 azaldı.”

Dolayısıyla esnek iş arama sürecinde hedef sektör belirlemek önemli bir başlangıç noktası olabilir.

Bir sonraki adımda, iş modellerinin uzaktan çalışmaya evrilmek zorunda kalması pek çok sektörde sosyal medyadaki görünürlüğü artırmayı da zorunlu kıldı. Normalde yüzyüze yapılacak networkler yapılamaz hale gelince Instagram canlı yayınlarında patlama oluverdi. Eskiden de “canlı yayın” özelliği vardı, eskiden de çoğu zaman akşamları evde sosyal medyada gezinerek vakit geçiriliyordu. Sanki şimdi sadece dışarı çıkmak engellenmemiş de aynı zamanda TV’ler de yok olmuş gibi Instagram-Linkedin canlı yayınlarına yüklenildi. Hayır, sadece özellikle bireysel iş modelleri bireysel görünürlüğü zorunlu kıldığı ve şu anda elde bir tek sosyal medya opsiyonu kaldığı için canlı yayınlar verimli bir seçeneğe dönüştü.

Eğer iş arıyorsanız, eskiden de gerekli olan sosyal medyadaki görünürlüğünüz artık mecburiyettir desek yanlış olmaz. Bu görünürlük, dolu bir Linkedin profili ve alanınızla ilgili görüşlerinizi, sektörel gelişmeleri ve alanınıza dair kitap önerilerinizi Linkedin’de paylaşmak üzere postlar hazırlayıp düzenli olarak yayınlamak olabilir örneğin. Veya bugüne dek katıldığınız eğitimlerde aldığınız notları toparlayıp bir video çekerek notlarınızı aktarır, bu yöntemleri uyguladığınızda aldığınız sonuçları da paylaşır ve YouTube kanalınıza yükleyebilirsiniz. Instagram’da bir kitap sayfası açarak okuduğunuz kitaplarla ilgili yorumlarınızı oradan paylaşabilirsiniz. Bunlar sadece örnek, lütfen çeşitlendirin. Kendi alanınızı yaratın. İş arayışında yaratıcı olmak son 10 yılın başarı kriterlerinden biriydi. Önemi gittikçe artıyor. Kaan Sekban’ı tanırsınız belki. Eski bankacı, şimdilerde komedyen. “Tebrikler Kovuldunuz” isimli kitabında anlattığı hikayesinden öğrendim ki, bankadan ayrıldıktan sonra yeni sektöründe tutunmaya çalışır ve durumu sürekli bir işsizliğe dönüşürken akşamları evde kendi kendine videolar çekip internete yüklemeye başlıyor. Birileri görüyor, birileri paylaşıyor ve şu anda geldiği noktada değil Türkiye’nin, dünyanın farklı şehirlerinde standup gösterileri yapabiliyor. Aynı yöntemi izleyip aynı başarıya ulaşamamış eminim pek çok başka örnek de vardır. O nedenle yaratıcılıktan sonra gerekli bir diğer adım da yılmazlık, ki uzun zamandır iş arıyorsanız bu konuda tecrübeli olduğunuzu varsayabiliriz.

 

Bu yazının devamı yarın gelecek…