Bildiğiniz gibi işimin önemli bir kısmı kariyer alanında koçluk ve danışmanlık yapmaktan oluşuyor. Birlikte çalıştığım kişilerin çoğu 30 yaş üstü olup en az 2-3 senedir aynı şirkette aynı pozisyonda çalışan kişiler. Kimi zaman daha vahim tablolar da oluyor elbette. Oldukça kurumsal şirketlerde 10 yıldır aynı pozisyonda takılıp kalan daha uç örneklerle de karşılaşılabiliyor.

Bu örneklerin bir kısmı şirket politikalarından kaynaklanıyor. Bir kısmının sebebi ise yetersiz yöneticilerin astlarını gelişime yönelik desteklememesi hatta köstek olması.

Elbette herkes sürekli dikey yükselişte olacak diye bir kaide yok. Kişi halinden memnun olabilir, ekip yönetmemeyi tercih edebilir, maaşı ve unvanı tatmin ediyordur, daha fazla sorumluluk almaktan kaçınıyordur veya yatay bir gelişim yolunu tercih ediyordur. Böyle durumlarda şirket politikalarının veya yöneticilerin bu kişinin seçimlerine saygı duymadığı da olabiliyor. Yöneticisi sürekli baskı yapan bir danışanım vardı. Değerlendirme merkezi provası için bir araya gelmiştik ancak 4 saatlik çalışmanın sonucunda ağlayarak yöneticisinin “Kaç yıldır terfi edemedin. Değerlendirme merkezine göndereceğim, liderlik yetkinliğini kanıtlamanı istiyorum.” dediğini anlatmıştı. Kurumsal yaşam, her zaman olduğu gibi kişiyi kalıplara sokarken bireysel farklılıkları, karakteri ve hayalleri göz ardı ediyor.

Bu konuyu bir kenara koyuyor, bu yazıyı terfi etmeyi isteyen ancak bunu mümkün kılamayanlara yönelik yazıyorum.

Inc.com’un yaptığı 360° Welder Liderlik Değerlendirmesi’ne göre liderlerin %80’i kendilerine ekiplerinin verdiğinden daha yüksek bir puan verdi. Başka bir araştırmaya göre, beyaz yakalıların %80’i ortalama liderlerden daha yüksek yetkinliklere sahip olduğunu düşünüyor.

Dolayısıyla, ilk anda öyleymiş gibi gelmese de kendimizi olduğumuzdan daha iyi zannediyor olmamız mümkün. Bu nedenle, kendinizi tarafsız bir göz ile değerlendirmek için kendinize SWOT analizi yapabilir ve bunu yaparken iş arkadaşlarınızın ve ailenizin geri bildirimlerini analizinize katmayı deneyebilirsiniz. Sizce, kendi yöneticinizin yerinde olsaydınız hangi açılardan daha iyi bir lider olmanız gerekirdi?

Uzun zamandır terfi edemeyenlerin çok sık yaptığı bir başka hata da liderliği bir yolculuk olarak değil bir unvan olarak görmektir. Maalesef kişiye liderlik vasfını kazandıracak olan şey “Bıdı Bıdı Yöneticisi”, “Hede Hödö Müdürü”, “Efendime Söyleyeyim Direktörü” unvanları değildir. Maalesef diyorum, çünkü bazı kişiler böyle olacağını zannediyor. Kendini iyi bir lidere dönüştürmek yerine mış gibi davranışlarla göz boyamaya çabalıyor. Oysaki enerjisini pozisyon başlığına değil de aksiyona yönlendirenler etrafındaki kişilerin kalbini kazanırken dikeyde de daha kolay yükseliyor. Liderlik yolculuğu kısa vadeli bir yükselme değil uzun vadeli kazanımları olan hem başarılı hem keyifli bir süreç olmalıdır. Keyif vermiyorsa bu kısır döngü sizi yine kısa vadeli sonuçlara getirecektir.

Kendinizi çalışırken, toplantılarda ve yazılı-sözlü iletişimleriniz esnasında dışarıdan bir gözle izlemeye çalışın. İngilizcede “duvardaki sinek olmak” diye bir tabir vardır ya, kendinizi duvardaki bir sineğin gözüyle objektif bir biçimde izleyin. Sorumluluktan kaçan mı, yoksa sorumluluğu isteyerek üstlenen ve şikayet etmeden yerine getiren biri olarak mı görünüyorsunuz mesela? Çalışma arkadaşlarını geliştirmek için onlara gönüllü olarak yardımcı olanlardan mı yoksa “bu benim işim değil ki” diye kaçınanlardan mısınız?

Leadership Quarterly tarafından yapılan araştırmaya göre liderliğin %24’ü genetik. Geriye kalan %76 ise öğrenilip geliştirilen liderlik özelliklerinden oluşuyor. Başka bir deyişle, daha iyi bir lider olmanız oldukça mümkün. Eğer bunu gerçekten istiyorsanız doğru yönlendirilmiş enerji ve bir miktar çabaya ihtiyacınız olacak.

Keyifli yolculuklar. 😊