Mart ayında, kişisel karantinamın ilk haftasında okuduğum kitap Mutlu Para isimli, “Daha mutlu harcama yapmanın bilimi” altbaşlıklı, biri Psikoloji, biri Pazarlama alanında olan iki Doçent tarafından yazılmış kitaptı.

Okurken çok keyif aldığım kitaplardan biri olan “Mutlu Para”’da bir deneyden bahsediliyor:

Hem Kanada’dan hem de Afrika’da bulunan Uganda’dan gelen toplamda 800’den fazla kişi kendi paralarının küçük bir kısmını başkaları için harcamış oldukları bir zaman hakkında düşündü: Kanada’da 20 dolar ile Uganda’da 10 bin şilinin satın alma gücü kabaca denk. 

Her bir ülkede deneye katılanların bir kısmına aynı miktarda parayı kendileri için harcadıkları bir durumu düşünmeleri söylenirken diğer bir kısmından bu parayı başkaları için harcadıkları bir durumu düşünmeleri istendi. 

Kanada ve Uganda iklimden kültüre tarihten inanca kadar akla gelebilecek hemen her bakımdan birbirlerinden ayrıdır. En önemlisi bu iki ülke kişi başına düşen gelir açısından yeryüzünün iki karşıt kutbunda yer alır. İki ülkeden kişiler aynı deneyde yer aldı. Kanada’da bir başkası için harcama yaptığı zamanı anımsaması istenen genç bir kadın şöyle yazdı: 

“Kız kardeşim ile birlikte anneme bir doğum günü hediyesi almaya gitmiştik. Ona mor bir eşarp almak için bir alışveriş merkezinde bulunan aksesuar dükkanına gittik. Mor eşarp Aldo Aksesuar’da 15 dolar civarındaydı.”

Aynı talimat dizisi ile karşılaşan Ugandalı genç bir kadınsa şunları hatırladı:

“Pazar günü yürüyordum ve oğlu sıtma olan çok eski bir arkadaşıma rastladım. Babanın o sıralarda parası yoktu. Evlerinden çıkmışlardı. Arkadaşım yakındaki bir kliniğe gitmeye karar vermişti. Nihayetinde ona doktor faturaları ve ulaşım için 10 bin şilin vermiştim.” 

İkinci anıda Ugandalı bir kadın bir başkasının hayatını kurtarmak üzere parasını feda ediyor. Farklı konular için harcama yapsalar da insanların hatırladıkları toplum yararına harcama durumları arasında çarpıcı bazı benzerlikler vardı. 

Her iki ülkeden insanlar kendi paralarını kendilerinden ziyade başkalarına harcamış oldukları bir durumu anımsadıktan sonra kendilerini daha mutlu hissetti. Başkalarına yatırım yapmak mutluluğu artırıyor, ki bu paranın kıt olduğu ve toplum yararına harcama yapmanın bir alışveriş merkezine ziyaretten keyif almanın ötesinde çoğunlukla dar boğazdaki birine yardım etmek olduğu görece yoksul ülkelerde olsa bile.

2006 ile 2008 arasında Gallup, 136 ülkeden aldığı temsili bir örnekleme, yeryüzündeki insan yaşamıyla ilgili bugüne kadarki en açık seçik anlık psikolojik fotoğrafı veren bir anket uyguladı. Ankete katılan 200 binden fazla kişi önceki ay herhangi bir hayır kurumuna bağış yapıp yapmadıkları, hayatlarından ne kadar memnun oldukları türünde çok sayıda soruyu cevapladı. 136 ülkenin 120’sinde, önceki ay bir hayır kurumuna bağışta bulunmuş olan insanlar hayatlarından daha fazla memnun olduklarını bildirdi. Bu ilişki, yoksul ve zengin ülkelerde benzer biçimde ortaya çıktı ve kişilerin gelirlerinden bağımsızdı. 

Kitabın içeriğinde parayı ne zaman ve ne şekilde harcarsak bizi daha mutlu edeceğine yönelik çok kıymetli bilgiler, çalışmalar ve öneriler var. Buraya kadar olan kısım ilginizi çektiyse kitabı buradan alabilirsiniz.