Zihnin olduğu yerde zihinsel sapmalar vardır.

Kendi kendimize konuşuruz. Bir buluşmanın bizi sevindirdiğini fark ettiğimizde “o kadar çabuk sevinme, bir aksilik çıkabilir” diye düşünürüz. Bir konuşma yapmaya hazırlandığımızda “hepsi saçma sapan fikirler” diye düşünürüz. Bir tiyatro oyununa en öndeki koltuk grubundan yer bulamadığımızda üzülürüz.

Bazense daha ağır zihinsel sapmalar yaratırız:

• Bunu başaracak kadar iyi değilim.
• Gerçek anlamda sevilmeyi hak etmiyorum.
• Beni de yaptığım işi de isteyen yok zaten.
• Kendimi hakikaten iyi hissediyorsam kesin korkunç bir şey olur.

…

Cem Yılmaz esprisi var ya hani “ay çok güldük, kesin başımıza bir şey gelecek”. Bunu gerçek hayatta neredeyse her hafta bir kez aklımdan geçirdiğimi fark ediyorum. Siz de yapıyor musunuz kendinize? Mutlu olmanıza engel oluyor musunuz hüsnü kuruntularınızla?

Almanya’nın en ünlü koçlarından biri olan Petra Bock’a göre tüm bu zihinsel sabotajlarımızın terimsel karşılığı “mindfuck”. “to fuck somebody’s mind” deyimi bir insanı manipüle etmek anlamına gelir. Petra Bock’ın terimi ise kişinin kendi kendisini manipüle ve sabote etmesi anlamına geliyor ve konunun ayrıntılarını Mindfuck isimli kitabında anlatıyor.

Kitabın çevirmeni her şeyi çevirmiş ancak bu terimi hep İngilizce olarak kullanmış. Muhtemelen orijinali Almanca olan kitapta da terim İngilizce olarak yer alıyordu. Zihin Sabotajı da diyebiliriz ama tam olarak aynı manayı vermediğine inandığım için ben de bu haliyle kullanacağım, bunun için okuyucularımdan özür diliyorum.

Zihnimiz bir zamanlar çok iyi niyetli olarak ve bizi dış dünyanın kötülüklerinden kendince korumak için bizimle konuşmaya başladı. 3 yaşındayken iyiydi bu. Ateşe elimizi sokarsak yanacağımızı bize söylediği için kendimizi koruyabildik. Balkondan aşağı düşmedik çünkü bunun tehlikeli olduğunu fark edebildik. Ama sonra zihnimiz abartmaya başladı. Çocuğunun başına bir şey gelmesin diye onu eve kilitleyen anne misali zihnimiz de fazla koruyucu ve tutucu olmaya başladı ve artık bizler için birer yük haline geldi.

Eğer zihnimizin koyduğu ablukayı kaldırır da düşüncelerimizi özgür ve güçlü bir biçimde kullanabilirsek, çocukluk günlerimizin merak ve yoğunluğunu, yetişkin hayatımızın özgür ve etkinliğiyle birleştirebiliriz. Açıksak ve engellenmemişsek hayatı tam bir yoğunlukla yaşayabiliriz. Bu insana sevinç verir, hayallerine ve amaçlarına gerilmeden, kolaylıkla ulaşmasını sağlar. Mesele büyük bir aşk veya mesleki bir tasarı olabilir, ya da refaha erişmek, kilo vermek… Ne isterseniz onu sayalım. Neticede mutluluğa ulaşmak…. Kendimizi engellemediğimizde öğrenme ve gelişme yetimiz sınırsız olacaktır. Zihnimize meydan okuyabilmek bizi pek çok başarıya götürecek kadar değerli, ancak bir o kadar da zor.

Petra Bock diyor ki; Mindfuck da yemek, içmek, kavga etmek veya birbirini sevmek gibi insana özgü düşünme ve davranma alışkanlıklarının bir parçası. Herkes yer, içer ve sever. Ama bunları hepimiz kendi tarzımızda yaparız. Aynı şekilde her birimizin de kendine özgü bir sabotaj tarzı var.

Günümüzde kendimizi eğitimli, çağdaş insanlar olarak kabul etsek de, belli ki düşünce sistemimiz içinde hala otoriter yapıların, hatta bazen acımasız bir iç diktatörlüğün egemen olduğu alanlar var.

Kendi kendini engellemenin 7 tarzı vardır:

1. Felaket tarzı mindfuck: Kendi kendini korkutmak.
2. Kendini inkar tarzı mindfuck: Başkalarının yaşamsal çıkarlarını kendininkilerden yukarıda tutmak, herkesi memnun etmeye çalışmak.
3. Baskı tarzı mindfuck: Kendini ve başkalarını baskı altına almak.
4. Değer biçme tarzı mindfuck: Kendine ve başkalarına mükemmelliyetçilik, çokbilmişlik gibi değerler biçerek alışkanlık halinde yakınmak.
5. Kuralcılık tarzı mindfuck: Katı, keyfi ve aşılmış kurallara bağlı kalmak.
6. Güvensizlik tarzı mindfuck: Kendine ve başkalarına karşı kronik güvensizlik.
7. Aşırı motivasyon tarzı mindfuck: Zorla harekete geçmek, kendi kendini heyecana getirmek ve aşırı motive etmek.

Hepsinin ne anlama geldiği örnekleriyle birlikte kitapta yer alıyor. Okurken sizin de “aa ben bunu yapıyorum kendime!” dediğiniz bir şeyler olacaktır diye tahmin ediyorum.

Hepsinden kurtulmak yine sizin elinizde. Unutmayın, her türden mindfuck, size güvenliğiniz için bir şey yaptığınız duygusunu vererek kendisini kamufle eder. Onun nerede gizlendiğini bulmak için davranışlarınızı gözlemleyerek minfuck günlüğü tutmak ve sonrasında bunlardan kurtulmak için kendinize hedefler koymak gibi yöntemlerle “kendi evinizde” bile 🙂 mindfucklarınızdan kurtulabilirsiniz. Ancak profesyonel bir destek yardımıyla daha hızlı ve kesin bir sonuç almak isterseniz en yakın koça başvurmanızı önerebilirim, ben öyle yapıyorum mesela. 🙂