Öfke istenmeyen sonuçlara ve karşılanmayan beklentilere verilen doğal ve insani bir tepkidir.
Öfke, doğru yönetilmediği zaman, özellikle iş hayatında, geri dönüşü olmayan adımların atılmasına sebep olabilir. Yöneticilerle veya iş arkadaşlarıyla olan ilişkilerin bozulmasına ya da birlikte iş yapılan kişilerin güven ve saygısının yok olmasına sebep olabilir. Bunlara ek olarak, çoğu zaman, doğru karar almanın ve sorunlara yaratıcı çözümler getirmenin önündeki en büyük engellerden biri olarak ortaya çıkar.
Öfke duymanın sebepleri birbirinden çok farklı olabilir. Genel olarak sık karşılaşılan yaygın sebepler şunlardır:
- Hayalkırıklığı
- Kırılma
- Bezmişlik
- Haksızlığa uğramak
- Adil olmadığı düşünülen eleştiriye maruz kalmak
- Değer verilen kişi veya fikirlere yöneltilen tehditler
Eğer dinlemeyi biliyorsak, vücudumuz bize aşırı öfkeli bir kişilik yapısına sahip olduğumuzu söyler.
Öfkelenince;
- Duygular harekete geçer.
- Stres ve gerginlik başlar.
- Adrenalin salgısı artar.
- Nefes alıp verme sıklaşır.
- Kalp atışları hızlanır.
- Kan basıncı artar.
- Vücut ve zihin “savaş”a hazırdır.
Öfkesini kontrol edemeyen kişilerde pek çok farklı sağlık sorunu da gözlenmektedir:
- Baş ağrısı
- Mide rahatsızlıkları
- Solunum problemleri
- Cilt problemleri
- Sinir sistemi bozuklukları
- Dolaşım sorunları
- Fiziksel rahatsızların kötüleşmesi
- Duygusal rahatsızlıklar
Öfkeyi Kontrol Altına Almak:
Öfke kontrolü, öfkeyi doğru yere ve doğru ifade etme becerisini kazanmaktır. Öfke kontrolünde temel amaç; saldırganlıktan uzak, şiddet içermeyen, kişinin kendisine ve çevresindekilere zarar vermeyecek şekilde duygusunu ifade etme becerisini kazanmasıdır. Amaç bireyin hiç öfkelenmemesi değildir.
Öfke Öldürür kitabının yazarı Redford Williams’ın önerdiği 8 strateji öfkenin başarılı bir şekilde yönetilmesini sağlayacaktır:
1- Sorununuz olduğunu kabullenin: Öfke sorunuyla baş etme planı hazırlamak için, öncelikle bu sorunun varlığıyla yüzleşilmesi gerekiyor.
2- Öfke günlüğü tutun: Öfkenize nelerin sebep olduğunu bulursanız işiniz kolaylaşır. Bu yüzden telefonunuzdaki not defteri uygulamasıyla veya ufak bir not defteriyle kendinize öfke günlüğü oluşturabilirsiniz. Yazılması gerekenler, öfke hallerinin zamanı, kime duyulduğu ve öfkenizin sebep olduğu sonuçlar.
3- Çevrenizin yardımını geri çevirmeyin: Hayatınızdaki önemli kişilerin, değiştirmeye çabaladığınız özelliklerinizi bilmesini sağlayın. Motivasyonunuz için destek olmak isteyeceklerdir. Büyük ihtimalle öfkeli hallerinizle daha önce karşılaşmışlardır, bu yüzden değişim kararınızla ilgili ellerinden geleni yapacaklardır.
4- Öfke döngüsünü bozun: Kızmaya başladığınızı fark ettiğinizde şu teknikleri uygulayın:
Düşüncelerinize “Sus!” diye bağırın.
Nefes alış verişinize odaklanın, 5 kez derin derin nefes alıp verin.
Karşınızdaki kişiye tepki vermeden önce 20’ye kadar içinizden sayın.
Mümkünse o ortamdan uzaklaşın ve yalnız kalabileceğiniz bir yere giderek kendinize 5 dakika zaman verin.
Yine mümkünse, sevdiğiniz bir şarkıyı açın, en sevdiğiniz web sitesine göz atın, geleceğe dair kurduğunuz hayalleri hatırlayın ve konudan uzaklaşmaya çalışın.
5- Empati kurun: Öfkenize sebep olan şey, başka bir kişiyse, onun neden böyle davranmış olabileceğini, objektif bir gözle değerlendirerek anlamaya çalışın.
6- Rahatlayın: Öfkeli kişiler, küçük sorunları büyütmeye meyilli olabilirler. Nasıl sakinleşebileceğinizi öğrenirseniz, sorunun o kadar da büyütülecek bir şey olmadığını fark edip öfkenizi kontrol altına alabilirsiniz. Fırsat bulduğunuzda yürüyüşlere çıkmak, doğru nefe alma tekniklerini öğrenip uygulamak, bol su içmek ve düzenli uyumak bedeninizi rahatlatacağından sakinleşmek sizin için daha kolay olacaktır.
7- Etkili dinleme yapın: İletişimde yapılan yanlışlar çoğu zaman insan ilişkilerindeki sorunların temelini oluşturur. Karşınızdaki kişiyi ne kadar dikkatli dinlerseniz, öfkelenmenize sebep olacak durumların ortaya çıkmasının önüne o kadar geçmiş olursunuz. Bir iş arkadaşınız ile toplantıdayken, tam olarak ne söylediğine odaklanın. Karşılıklı konuşmalarda, esas yaptığınız, konuşma sırasının size gelmesini beklemek değil, karşıdakinin ne anlattığını anlamaya çalışmak olmalıdır.
8- Kin tutmayın, affedici olun: Üzerinde çalıştığınız bu değişikliğin uzun süreli olacağından emin olmak için, sizi kızdıran kişileri affetmeniz gerekir. Geçmişte yaşanan üzücü durumları geçmişte bırakmak, yarının daha iyi olması için gerekli önkoşullardandır.
Önemli olan kişinin öfkesini nasıl yönettiği, duygularını nasıl ifade ettiğidir. Öfkesini nasıl ifade edeceğini iyi bilen ve öfkesini yönetebilen kişiler, problem çözmede ve amaçlarına ulaşmada daha başarılı olurlar.
17 Nisan 2014, 08:13
Ben duygularimi kontrol altina alamamaktan sikayetciydim. Bahsettigim ofke degil, is ya da ozel hayat olsun utandigin an yuzunun kipkirmizi olmasi, sinirlendigin an ister istemez kaslarin catilmasi, mutlu oldugunda bir tebessum gibi. Ne kadar kontrol etmeye calissamda sucu hep yuzumde kizaran pigmentlere atiyorum:)
Ofkeyle kalkan zararla oturur ise en guzel soz diye dusunuyorum.