Laszlo Bock, Google’ın People Operations (İnsan Kaynakları’nın gelişmiş versiyonu) Direktörü. Geçen sene bir kitap yazdı, ismi Work Rules!. Tam bir Google çalışanına yakışır nitelikte eğlenceli bir dili var. Daha önemlisi, iş dünyasının geleceğine dek çok güzel örnekler paylaşıyor. Gelecek diyorum çünkü kişisel öngörülerime göre, Türkiye iş dünyasının 10 yıl sonraki ortalaması Google’ın bugününe yakın olacak.
Şimdi efenim, hepimiz biliyoruz ki takdir-teşekkür iş hayatının olmazsa olmaz motivatörlerinden. Çalışan bağlılığı araştırmalarından çalışanların diğer tüm yakarış/isyan mekanizmalarına dek her yerde görüp duyabildiğimiz bir insan ihtiyacı. Herkes takdir edilmek istiyor, yaptıkları görülsün istiyor, oradaki varlığı fark edilsin ve beğenilsin istiyor. Sosyal medyada sürekli paylaşımlar yapıyoruz, hatta bazen oradan gelecek 3-5 like için yaşar hale geliyoruz. Maalesef, ancak mevcut durum böyle.
Biraz daha matematik konuşalım derseniz Gallup’ın 2016 Haziran’da yayınlanan şu araştırmasına göz atabilirsiniz. Özetle bu araştırma, çalışanların ödüllendirme denilince akla ilk gelen ödül formunun artık para olmadığını ve en önemli takdirin yöneticiden ve CEO’dan gelenler olduğunu söylüyor.
Hal böyleyken, bugüne dek yaklaşık 37 bin 395 kez söylemiş olduğum gibi, çalışanlarından “iyi” performans bekleyen bir kurum/yönetici onlara maaşa ek olarak duygusal bir şeyler de vermeli. “Şirketlerde Mutluluk Kültürü Yaratmanın Yolları” seminerlerimden birine denk geldiyseniz hatırlarsınız, Eczacıbaşı Sağlık Hizmetleri’ndeyken dünyanın 2. en düşük maliyetli teşekkür sistemi uygulamasını hayata geçirmiştim. (1. en düşük maliyetlisi, en yakın arkadaşınızın kulağına eğilip teşekkür etmek olabilir mesela.) İçinde oyunlaştırma, puan, ödül vs barındıran bir sistem olduğundan ilgi çekmişti.
Google’ın yaptığıysa elbette teknolojik bir altyapıya sahip. Laszlo Bock’un kitabında anlattığına göre, Google’ın gThanks isimli bir uygulaması var. Bu uygulama, kurum içindeki istediğiniz arkadaşınıza teşekkür notu göndermenizi sağlıyor. Sistem Google+ entegrasyonu ile isteyen kişilerin bu teşekkürü sosyal medyada paylaşmasına da olanak sağlıyor. (Tüm dünya duydu mu böylece? Geldi mi bize like’lar? Egomuzu da tatmin ettik mi? Ohh.) Durun ama esas bombaya henüz gelmedik. İstersem, teşekkür etmek istediğim arkadaşıma teşekür notuna ek olarak 175$ da ateşleyebiliyorum. 🙂 Hem de bunun için herhangi birinden onay almam gerekmiyor, bu bana verilmiş bir hak. (Doların bugünkü kurundan hesaplarsak asgari ücretin yarısına falan tekabül ediyor.) Ve aklınıza gelen ilk şeyi biliyorum: “O zaman ben arkadaşıma göndereyim, arkadaşım da bana göndersin oh ne güzel dünya.” Hemen sistemin açığını bulup sonuna kadar sömürmeliyiz. Çünkü Türk olmak bunu gerektirir arkadaşlar. Ama Google’da bu iş böyle olmamış. Bock’un anlattığına bakılırsa, sadece birkaç kez böyle bir durumla karşılaşmışlar, ama onun dışında zaten “Googler”lar yani çalışanlar kendi haklarını kendileri korumak için buna teşebbüs etmiyorlarmış. Hatta şu cümleyle de taçlandırıyor: “İnsanlara güvenmek, güvenilesi davranışlar sergilemelerini sağlıyor. Bu tür haklar sağlamak, sistemin kölesi değil de sahibiymiş gibi hissetmelerini sağladığı için daha samimi bir iş ortamı yaratılıyor.”
Söyleyeceklerim bu kadar Sayın Yargıç.