Liderlik zordur. Size eş pozisyondakilere liderlik ediyorsanız daha da zordur.

Liderlik bir anlamıyla ilişki yönetimidir. Eş konumdakilerin aralarındaki ilişki ise çoğu zaman oldukça karmaşık olabilmektedir. Bu yüzden yaş veya kıdem bazında eşitlik durumlarında liderlik ilişkileri çok daha hassas dengelere sahiptir. Bu dengelerin hassasiyetini göz önünde bulunduran bir yönetim tekniği geliştirmek liderin en temel “gizli” zorunluluklarından biridir.

Liderlik konusunda yazdığı kitaplarla tanınan Michael Feiner bu konuda şöyle der: “Eşitlik ilişkileri yalnızca, biri kendini diğerinin patronu olarak görmediğinde başarıya ulaşır.” Çünkü yapılan işlerde verimlilik, ancak kişiler kendilerini rahat hissettiğinde sağlanabilir. Lider bu gerçeğin bilincinde olmalıdır. Diğerlerinin çabası olmadan, sadece liderin çabası eksik kalır ve istenen sonuca ulaşılamaz.

Sizinle eş konumdakilere liderlik etmenizi kolaylaştıracak 11 ipucu:

1. Eşitlik ilişkilerinin olduğu yerlerde ilişkinin sürdürebilirliğini sağlayan en önemli etkenlerden biri güvendir. Burada ortaya şu soru ortaya çıkar: Bir lider güven ortamını nasıl oluşturur? Bu sorunun en basit cevabı, güven duymak için önce güvenilir biri olmanız gerektiğidir. Sorumluluklarının bilincinde olmak, verdiği sözleri tutmak, kimsenin arkasından konuşmamak gibi davranışlar o güveni oluşturmak için esas önkoşullardandır.
2. Sağladığınız güveni sarsmamak için dedikodudan uzak durun. Kuralınız şu olsun: Söylediklerinizin tüm şirkete giden bir epostada yer almasından hoşlanmayacaksanız, söylemeyin ve yazmayın! Birlikte iş yaptığınız kişilerin yüzüne bakmanızı zorlaştıran herhangi bir harekette bulunmak istemezsiniz. Düşüncelerinizi iş hayatında çoğu zaman kendinize saklamanız önerilir.
3. Liderlik, size başkaları tarafından verilen bir titr değildir. Liderlik sizin ulaşmanız gereken bir özelliktir. Bu yüzden unvanları göz ardı etmekten çekinmeyin. Size eş olanlara liderlik etmek için sizin onlardan farklı bir unvanınız olması gerekmez. Stajyerseniz bile, diğer stajyerlere yol gösterebilir, onlara ilham verebilirsiniz.
4. Denkler arası geri bildirimde “saygı” faktörüne dikkat edin. Durumsal liderlik durumsaldır. Eş konumdakiler arasındaki liderlik durumlarında çoğunlukla geri bildirim önemsenmez ancak aslında oldukça değerli bir konudur. Denkler arası geri bildirimin, diğer tüm geri bildirimlerden farkı, yukarıda da bahsedilen hassas dengelerdir. Tam bir saygı çerçevesi dahilinde, karşınızdakinin hislerini ve fikirlerini önemseyerek olumlu bir şekilde yaklaşmanız gerekir.
5. “Bir elin nesi var, iki elin sesi var” diyen ataları hor görmemek gerekir. Ekipteki her bir kişinin değeri ve yeri ayrıdır. Diğerleri olmadan lider, lider olamaz. Bu yüzden başkalarının varlığının bir ihtiyaç olduğu fikrini unutmadan hareket edilmelidir. Diğerlerinin lidere ihtiyaç duyması gibi, lider de diğerlerinin desteğine muhtaçtır. Bu karşılıklı bir “kazan-kazan” ilişkisidir.

6. Denginiz olan kişilerin zaman yönetimine saygı gösterin. İş yaşamında genellikle çoğu kişi yoğun şekilde çalışır ve zaman herkes için değerlidir. Liderlik ettiğiniz kişilerin de meşguliyetleri olabileceği konusunda düşünceli davranmanız sizi onların gözünde daha değerli hale getirebilir. Sürekli diğer kişilerin hali hazırda yapmakta oldukları işleri bölecek görev paylaşımları yapmak veya sık sık “acil” toplantılar düzenlemek onları rahatsız edebilir. İlla bu tür çalışmalar yapmanız gerekiyorsa bile, onların da ajandalarını göz önünde bulundurun. Zaman planı konusunda onların da fikirlerini alın. Tepeden inme karalar hiçbir zaman hoş karşılanmaz.
7. Sözcüklerinizi seçerken iki kez düşünün. Ekiptekilerle yaptığınız her konuşma ekstra öneme sahiptir. Konum olarak sizden altta veya üstte olan kişilerle yaptığınız konuşmalarda, ağzınızdan çıkan sözcüklerde daha rahat olabilirsiniz. Ancak denginiz olan kişilerle konuşurken, kırıcı veya “yukarıdan bakan” olarak algılanmayacak duyguları ileten konuşmalar yapmanız gerekir. Çalıların etrafından dolanmadan, dürüstlükle anlatın kendinizi.
8. Doğru iletişim stilini bulun. Sizin yaşınızdakiler (veya konumunuzdakiler) ne tarz yaklaşımlardan hoşlanıyor? Resmi bir dili mi yoksa daha günlük konuşmaları mı seviyorlar? Kişisel sohbetlerden hoşlanıyorlar mı, yoksa mesafeli ilişkileri mi tercih ediyorlar? Bunları göz önünde bulundurarak, akşam iş sonrasında birer bira eşliğinde bir sohbette mi, yoksa sadece öğle yemeklerinde mi sosyalleşeceğinizi belirleyerek hareket etmelisiniz.
9. Talepte bulunurken çerçeveyi iyi çizmelisiniz. Kazan-kazan ilişkisi kurabileceğiniz bir çerçeve bulmaya gayret edin. Eğer henüz böyle bir çerçeve oluşmamışsa, siz bir tane yaratın. Liderliğiniz onun için neden önemli? Bu sorunun cevabını açıkça ortaya koymalısınız. Konumdaşınız olan ekip arkadaşınız bu soruyu kendi kendine sorduğunda, sizin liderliğinizi kabul etmesi için bir sebep bulabiliyor olmalı.
10. Tüm iyi yöneticiler, liderler ve müzakereciler şunu çok iyi bilirler: Karşı tarafa fikrinizi kabul ettirmek için onun ihtiyaçlarını ve ilgi alanlarını anlamalısınız. Bir kızılderili atasözünde denildiği gibi, karşınızdakinin ayakkabılarıyla bir süre yürümelisiniz. Başka bir deyişle, empati kurabilmelisiniz. Arkadaşınızın hayattaki en büyük hedefi ne? Bulunduğunuz kurumda neyi başarmak istiyor? Yoluna çıkan engeller neler? Bu sorulara onun adına yanıt verebilmelisiniz.
11. Ortaya çıkan başarı sebebiyle kimin ödüllendirileceğini boşverin. Ancak bu şekilde ortak bir başarıya ulaşabilirsiniz. Liderlik eden siz olduğunuz için ödül tek başına size ait değildir. Yazının başında da bahsedildiği gibi, liderlik ettiklerinizin desteği olmasaydı, başarıya ulaşamayabilirdiniz. Bu yüzden ödülü de cezayı da hep birlikte tecrübe edeceğinizi hem kendinize hem de diğerlerine sık sık hatırlatın.

Kendi yaşınızdakilere veya konumunuzdakilere liderlik etmek, oldukça zorlayıcı bir durumdur. Bu durum sizin liderlik yetkinliklerinizin ölçümlenebileceği bir sınavdır. Ekip üyelerine hedef belirlemekten, dürüst ve açık bir iletişim ortamı kurulmasına kadar pek çok zorluğun üstesinden başarıyla gelmeniz gerekir.

Diğerlerinin ihtiyaçlarını kendinizinkilerin önüne koyabilme becerisi ve onların çıkarlarını da düşünebilmeniz sizi bu süreçte bir adım ileri taşır. Bu yüzden başarıya da başarısızlığa da hep birlikte ilerleyeceğinizi aklınızdan çıkarmamanız gerekir.

Kaynaklar:

http://paulpetersonlive.com/2007/07/14/leading-equals/

http://www.toddnielsen.com/peer-leadership/leading-your-equals-leading-your-peers/

https://www.projectmanagement.com/blog/PMO-Setup-T3—Tips-Tools-and-Techniques/1460/