Algida, Axe, Becel, Cif, Clear, Domestos, Dove, Elidor, Knorr, Komili, Lipton, Lux, Omo, Rexona, Rinso, Sana, Signal, Yumoş… Her birinin aynı firmanın ürünü olduğunu, her birini ilk öğrendiğimde şaşırmaktan bir süre sonra yorulduğum günleri hatırlıyorum. Bir de bizim okulda herkesin hayalinin bir gün orada çalışmak olduğunu…

Tarihçesine bakacak olursanız, 1930 yılında Hollandalı margarin üreticisi Margarine Unie ile İngiliz sabun üreticisi Lever Brothers’ın birleşmesiyle oluşan Unilever, bugün dünyanın en büyük tüketici ürünleri şirketlerinden biri haline gelmiş durumda. Milyonlarca insanı peşinden sürükleyebiliyor olmasının sebebi elbette yalnızca “büyük”lük olamaz.

Yolu bir kez oraya düşmüş herkes size aynısını söyleyecektir: Unilever “okul” şirketlerden biri zira genelde yeni mezun, en fazla 3 yıl tecrübesi olan kişileri alıp yetiştirme yoluna gidiyorlar. Şimdiye kadar orada mutlu olmayana da rastlamadım. “Mutlaka bir şey olmalı, kimse mükemmel değildir” diyerek araştırmaya başladım, sonucunda da bu yazıyı kaleme almaya karar verdim. Araştırmam mı? Hayır, bulamadım kötü bir yorum ya da paylaşım.

Herkes mi bu kadar mutlu olur arkadaş?!! Ya da Unilever de, hakkındaki kötü yorumları tarihin tozlu sayfalarına geçmeden sildirten markalardan biridir, bilemiyorum…

Orada çalışma hayali… Yalnız değilim biliyorum.

Örneğin, kimya mühendisiyseniz ve özel sektör hedefliyorsanız kuvvetle muhtemel hayaliniz Unilever’dir! Boğaziçi’ndeyken bir case study’lerine katılmıştım. HR departmanı o sene case düzenlemiyordu, mecburen Ar-Ge departmanındakine katılmıştım ve Unilever İK’cılarıyla ve orada çalışanlarla geçirdiğim o yarım günün sonunda ben de o Unilever hayranlarından birine dönüşmüştüm. Hem de hiç alakam olmayan Elidor şampuanlarındaki kimyasal maddeler ve şişeleme yöntemleri üzerine onlarca Kimya öğrencisi ile hiç anlamadığım bir vaka çalışması gerçekleştirmişken… 🙂 Artık büyü mü yaptılar, nedir… 🙂

Daha önce de mülakatlarına gitmeden önce araştırmıştım biraz, ancak o zaman henüz şu blogları yayında değildi, özellikle “Neden Unilever?” yazısı da benim gibi konuyla ilgilenenlerin hevesini artıracak türde keyifli bir yazı olmuş. 🙂

Her zaman diyorum ya, “iş görüşmesine gitmeden önce o kurumun ıncığını cıncığını araştır, bul, ezberle öyle git mutlaka!” diye, Unilever’e görüşmeye gideceklere özet olsun bu yazı istedim, özellikle de İnsan Kaynakları adaylarına…

Yeri gelmişken işe alım sürecinden de bahsetmek gerek pek tabii ki. Unilever’in başvuru sistemi pek çok şirketten daha farklı. Sadece başvuru için bile saatlerinizi, hatta günlerinizi ayırmanız gerekiyor. Sorular pek yorucu, pek düşündürücü. Genelde örnek olaylarla kendinizi anlatmanızı sağlayan sorular, “Okul hayatınızdaki en önemli 3 başarınız neydi, size ne kattı?” gibi. Tam olarak kaç adet böyle soru vardı hatırlamıyorum ancak başvurunun bir de İngilizce yapılıyor olduğunu göz önünde bulundurarak en az bir 4 saatinizi ayırmanızı önerebilirim.

İşe alım sürecinin ilk aşaması bu başvuru formu oluyor. Eğer ilk aşamayı geçerseniz bir telefon mülakatı gerçekleşiyor ve sonrasında birebir mülakat sürecine geçiş yapılıyor. (Bu arada, bu anlattığım süreç benim katıldığım MT adayı sürecidir.) Birebir mülakat Unilever’in dünyanın öteki ucundaki ancak çok şık ve rahat ofisinde yapılıyor. Benim katıldığım mülakatta iki görüşmeci vardı: biri soruları sorup benimle görüşmeyi yürütüyorken diğeri sadece not alıyordu. Sorularsa yine başvuru formundakilerle aynı tazrdaydı, sizden kendinizi direkt örnek olaylarla anlatmanız bekleniyor. Aslında en mantıklısı ve dünya genelinde gittikçe yaygınlaşan yöntem de bu zaten, Unilever’inse özellikle İK alanında öncülük ettiği pek çok yenilikten sonra şaşırdım mı? Hayır! 🙂

Ne gibi yeniliklere öncülük ettiği konusunda da bir parantez açalım yeri gelmişken:

• Personel yönetiminden “İnsan Kaynakları”na geçişin ilk adımları Unilever’de atılmıştı taaa bundan yıllar önce elbette.

• Unilever’in geleceği yönetenlerden biri olduğu, geleceği bugüne taşıdığı sadece 2008’de yapılan şu röportaj‘da bahsi geçen Y kuşağı kavramından bile anlaşılabilir. Zira 2008’de bu kuşak kavramları hakkında konuşan kişi sayısı bir elin parmaklarını geçmeyecek sayıdaydı.

• İK’da partnerlik (iş ortaklığı) kavramı da yine Unilever sayesinde böyle yaygınlaştı. Unilever’de HRBP denilen şirketin İnsan Kaynakları iş ortakları var. Benimle mülakat yapan İK’cılar da 4’e bölünmüş İK departmanının hangi bölümünde “partner” olduklarını söyleyerek tanıtmışlardı kendilerini.

Bakalım İnsan Kaynaklarından Sorumlu Başkan Yardımcısı unvanıyla 2009’da Hollanda’dan atanan Lennard Boogaard İş’te İnsan‘a ne demiş konu hakkında:

“İK iş ortaklarımız, bölümlerde ihtiyaç duyulan profilleri işe almak için birebir görüşmeler yapmayacak. Bunun yerine her iş ortağı, sorumlu olduğu bölüm müdürünün danışmanlığını yapacak. O bölüm nereye gitmek istiyor, neler hedefliyorsa bunun için gerekli olan eleman profilini belirlemesinde yöneticiye yol gösterecek. Metodları öğretecek. Mülakatta nelere dikkat edilmesi gerektiğini, o profildeki bir elemanı nasıl ayrıştırabileceklerini gösterecek. Sonrasında o yönetici danışmanlık firmasıyla alım sürecini devam ettirecek. Biz dışarıdan destek verebiliriz. Onlarla bisiklete binmiyoruz, bisikleti kullanmayı öğretiyoruz.”

Bu değişim, İnsan Kaynakları departmanının şirket içinde daha butik hizmet vermesi şeklinde özetlenebilir aslında. Ve bence kesinlikle İK’nın iş yükünü azaltıp departmanı da aynı zamanda daha değerli konuma getirecek bir hamle.

İşe alım süreci konusuna geri dönmek gerekirse; bu birebir mülakatı geçen adaylar Selection Board olarak adlandırılan son aşamaya geliyorlar. (Ben o kısmı göremedim, görenlerin yalancısıyım :)) Bu aşamada adayın bile kendini değerli hissettiğini söylerler. Tam 1 gün süren bu aşamada ilgili departman yöneticileri ve bazı üst düzey yöneticiler o tüm günü sadece bu işe ayırıyorlar. İşte adayın kendini değerli hissetmesinin sebebi bana kalırsa tam da bu! Case study’ler yani vaka analizleriyle geçen bu günün sonrasında artık süreç sona eriyor ve zayıf halkalar gidiyor, yeni Unileverli kalıyor…

Orada çalışabilmek için gerçekten “farklı” olmanız gerekiyor, potansiyelinizi göstermeniz gerekiyor, sosyallik konusunda “aşmış” olduğunuzu fark ettirmeniz, İngilizceyi çok iyi konuşabiliyor olmanız gerekiyor. Zira Unilever’de çalışmak demek sürekli expat’larla çalışmak, yurtdışı ile yazışmalar yürütmek ve büyük olasılıkla bir gün farklı bir ülkede expat olarak çalışmak demek. Ki bu da aslında pek çok kişinin Unilever’i hedeflemesinin temel sebeplerinden biri.

Şunları yazdıktan sonra resmen canım çekti, ben de bir daha mı başvursam diye düşünmüyor değilim. 🙂